Retracing

Op de lijst Best Photobooks 2013, door Willem van Zoetendaal, en genomineerd voor the Dutch Doc Award, 2014.

Het boek en diaporama Retracing zijn een onderdeel van een groter onderzoek over waarneming, geheugen, fotografie en de afwezigheid van beelden.
Tot nu toe heeft dit onder meer geleid tot Nabeelden, met verhalen over de niet gemaakte foto, het archief van amateurbeelden (55.000 dia’s), Donkere Duinen, Dit is een goede plek en een voorstel over verdonkerende foto’s voor een museaal fotoarchief.
In Retracing werk ik samen met mensen die hun gezichtsvermogen gaan verliezen. Ik heb hen gevraagd naar beelden die voor hun waardevol zijn. Hoe kunnen of willen zij deze beelden onthouden? Ik kijk als het ware over hun schouder mee en fotografeer wat zij mij aanwijzen. Naar wat zij zien, maar ook wat zij nog denken te zien of willen zien.

Het zijn beelden van de zee, een handschrift, het spiegelbeeld van een jonge vrouw die haar ogen opmaakt, een uitzicht uit een raam, een atelier van een decoratie-schilder en nog veel meer.
Alle beelden heb ik in 2010 geschoten op Kodachrome-dia. Kodachrome heeft, naast haar bijzondere kleuren en scherpte, een grote duurzaamheid. Deze lichtbeelden blijven langer intact dan het menselijk geheugen, dat immers maar één leven lang meegaat.
Ik heb de films nog net op tijd laten ontwikkelen in Amerika, de laatste plek ter wereld waar het nog kon. Op 31 december 2010 is de ontwikkeling van deze bekende film definitief gestopt.
Deze -analoge- serie toon ik als in het boek en als diaporama, met meerdere projectoren.

Ik werk samen met mensen voor wie dit thema zeer urgent is. De waarneming heeft zijn vanzelfsprekendheid verloren en wordt een kostbare zaak. Fotografie krijgt nu een ambivalente rol in het vasthouden van beelden.
Twee menselijke motieven om te fotograferen -het willen documenteren van een moment en het willen tonen ervan- krijgen een andere uitwerking. Om die reden wil ik dit project een vervolg geven.
Ik hou contact met deze mensen; ik geef ze afdrukken van de dia’s en over een aantal jaren zal ik hun hierover vertellen. Ik zal de foto nauwkeurig met woorden (laten) beschrijven, op iconografische wijze, zodat met taal het beeld weer kan worden opgeroepen in het hoofd van de ander.

‘Blindheid is als een gigantische stofzuiger die op je leven neerkomt, en bijna alles wegzuigt. Je herinneringen, je interesses, je voorstelling van tijd en hoe je die wilt gebruiken, de plaats zelf, zelfs de wereld, alles wordt weggezogen. Je bewustzijn raakt leeg.’

John Hull in Touching the Rock, het boek waarin hij beschrijft hoe na zijn blindheid alle beelden langzamerhand uit zijn hoofd verdwijnen. In een paar jaar tijd vergat Hull hoe zijn familie of zijn huis er uitzag.

Fotoboek Retracing | Rein Jelle Terpstra
gebonden| 88 p | 22 x 30 cm
Vormgeving: Joost Grootens
Teksten: Hanne Hagenaars & Arjen Mulder
ISBN 9789460830754 nederlandstalige editie
uitgever: post editions
Prijs: € 34,50
informatie: mail@reinjelleterpstra.nl

reviews:
Eyecurious by Marc Feustel
The Photobook Club Matt Johnston
theloggingroad Mirelle Thijssen
Remembering what you see Colin Pantall