Foto’s over het fotoarchief

Op uitnodiging van van het Fotomuseum Provincie Antwerpen, heb ik een voorstel gemaakt voor het tonen van een keuze uit het omvangrijke fotoarchief van dit museum.
Het fotoarchief van het Fotomuseum te Antwerpen is, net zoals bijna alle fotoarchieven, ontstaan vanuit de analoge fotografie. Naast het tonen van een persoonlijke keuze, wil ik iets laten zien over het fenomeen fotoarchief en haar –analoge- oorsprong. Ik ben nieuwsgierig naar hoe een fotomuseum kan reflecteren op de fotografie waar haar bestaan op was gebaseerd. Daarom wil ik een presentatievorm onderzoeken, die op een directe manier inspeelt op zowel de fotografie als op het fotoarchief. Op het bewaren en op het teruggeven aan de wereld.

Het plan.
Bij de tentoonstelling liggen zwarte envelopppen met hierin afbeeldingen van de tentoongestelde keuze, afgedrukt op [i]Printing Out Paper[/i], ook wel daglichtpapier genoemd. Dit is een zelfontwikkelend fotopapier, dat onder invloed van daglicht verdonkert. Elke bezoeker van de tentoonstelling kan een enveloppe meenemen naaar huis. Dan wordt hij voor de keuze gesteld: hij kan kiezen om de foto te blijven zien, maar de prijs die hij hiervoor betaalt is dat het beeld door daglicht zal verdwijnen. Of hij kiest voor het conserveren van dit beeld: het beeld blijft in het donker opgeborgen en toont zich alleen als een mentaal beeld, in de herinnering van de eigenaar.
In mijn ogen refereert dit plan op twee verschillende wijzen aan fotografie en het archief.
Enerzijds de tijd; fotografie is pas fotografie geworden toen het beeld niet meer alleen was te zien op een papieren drager, maar ook gefixeerd kon worden in de tijd. Ik stel me voor dat, in de jaren vóór de ontdekkingen van Niépce, onderzoekers zoals Thomas Wedgwood machteloos toe hebben moeten kijken hoe hun fotografische weergave onder hun handen langzaam, maar onverbiddelijk verdween. Alsof hun uitvinding nooit had bestaan. Heel het fotografieproject was gericht op het vasthouden van het geprojecteerde beeld. Net als dit fotoarchief, gericht op behoud en conservering.
Met dit daglichtpapier-plan wordt een weg teruggelopen.

Daarnaast is er de reproductie, een wezenskenmerk van de fotografie. In dit archief is de foto een vintage geworden, een unicum. De foto’s uit dit archief zijn onttrokken aan het openbare leven, hun omloopsnelheid is vertraagd, zo niet tot stilstand gebracht. Van een –zeker in de tijd waarin veel van de hier bewaarde foto’s zijn gemaakt- onmuseaal medium, dat door alle lagen en plekken van de maatschappij binnendrong, leidt zij nu een teruggetrokken bestaan. Nu worden ze weer aan de wereld aangeboden. Het kan nu, door een andere context, een nieuwe betekenis krijgen en -door het verdwijnen- iets laten zien van de analoge fotografie.